مزایای استفاده از مخازن گالوانیزه در صنایع مختلف

مخزن گالوانیزه چیست؟

مخزن گالوانیزه نوعی مخزن فلزی است که از ورق‌های فولادی با پوشش روی (Zn) تولید شده است. این مخزن به ‌منظور نگهداری آب، مایعات صنعتی، مواد شیمیایی، سوخت و حتی مواد غذایی در محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند گالوانیزاسیون (Galvanization) که در تولید این نوع مخازن به ‌کار می‌رود، به ‌معنای پوشش دادن سطح فلز با یک لایه روی است. مخزن از زنگ‌ زدگی و خوردگی در برابر رطوبت و عوامل محیطی محافظت می‌شود.

ساختار و جنس مخزن گالوانیزه

مخازن گالوانیزه از جمله تجهیزات پرکاربرد در ذخیره ‌سازی مایعات هستند. آنها به ‌دلیل دوام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و نگهداری آسان در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مخازن از ورق فولادی تولید می‌شوند که جهت محافظت در برابر زنگ ‌زدگی، تحت فرآیند گالوانیزه گرم قرار می‌گیرند. جنس اصلی بدنه مخزن، فولاد کربنی معمولی با کیفیت بالا است که به دو روش گالوانیزه سرد و گرم تولید می‌شود.

گالوانیزه گرم

در این روش قطعه فلزی پس از طی مراحل آماده‌ سازی سطح، فلز روی (Zinc) مذاب با دمای حدود ۴۵۰ تا ۴۶۰ درجه سانتی‌گراد غوطه ‌ور می‌شود. طی این فرآیند لایه‌هایی از آلیاژ آهن-روی خالص بر سطح فلز تشکیل می‌شود. در نهایت یک پوشش یکنواخت و بسیار مقاوم در برابر خوردگی، سایش و شرایط محیطی تشکیل شده است. این روش در صنایع سنگین، سازه‌های فلزی، مخازن ذخیره و تأسیسات فضای باز کاربرد گسترده‌ای دارد. پوشش حاصل معمولاً دارای عمر مفید بالا بوده و نیاز به نگهداری کمی دارد.

گالوانیزه سرد

گالوانیزه سرد نوعی پوشش سطحی است که با استفاده از رنگ یا اسپری، بر روی سطح فلز اعمال می‌شود. بر خلاف گالوانیزه گرم، اتصال پوشش با فلز پایه صرفاً مکانیکی است و از پیوند شیمیایی یا متالورژیکی خبری نیست. این روش برای محافظت موضعی، تعمیر نقاط آسیب ‌دیده یا پوشش قطعات مناسب است. اجرای آسان، هزینه پایین و عدم نیاز به تجهیزات خاص از مزایای آن است. با این حال مقاومت آن در برابر خوردگی و دوام کلی، به ‌مراتب کمتر از گالوانیزه گرم است. این روش بیشتر برای مصارف موقت یا جزئی به ‌کار می‌رود.

انواع مخزن گالوانیزه

مخزن گالوانیزه همانند مخزن اسید برای هر کاربردی در شکل و ظرفیت مختلف موجود است. این مخازن متناسب با نیاز مصرف ‌کننده، نوع مایع، محل نصب و شرایط محیطی در انواع شکل‌ها و مدل‌ها تولید می‌شوند. از ساختمان‌های مسکونی گرفته تا کشاورزی همه می‌توانند از مخازن گالوانیزه بهره‌ مند شوند. تنوع بالا در ابعاد، طراحی و نوع نصب، این مخازن را به گزینه‌ای قابل اعتماد برای ذخیره ‌سازی انواع مایعات تبدیل کرده است. در ادامه به انواع شکل ظاهری مخزن گالوانیزه اشاره می‌کنیم:

مخزن گالوانیزه عمودی (ایستاده)

مخزن گالوانیزه عمودی یکی از پرکاربردترین مدل‌های ذخیره‌ سازی مایعات است. این مخزن به ‌صورت ایستاده روی زمین نصب می‌شود. طراحی استوانه‌ای با ارتفاع بیشتر نسبت به قطر، باعث اشغال فضای افقی کمتر و افزایش فشار در کف مخزن می‌گردد. به دلیل ساختار مقاوم، این مخازن برای ذخیره آب شرب، آب آتش ‌نشانی و سایر مایعات سبک کاربرد دارند. ظرفیت مخازن عمودی بسته به نیاز پروژه از ۵۰۰ لیتر تا بیش از ۵۰٬۰۰۰ لیتر تولید می‌شود. این مدل قابلیت نصب تجهیزات جانبی مانند نردبان دسترسی و اتصالات ورودی و خروجی را دارد.

مخزن گالوانیزه افقی (خوابیده)

این نوع مخزن به‌ صورت خوابیده بر روی شاسی یا پایه مخصوص نصب می‌شود. آنها بیشتر برای مکان‌هایی کاربرد دارند که ارتفاع سقف کم است یا دسترسی از بالا محدود است. به ‌علت سطح تماس بیشتر با زمین، پایداری بیشتری دارد و برای استفاده در کامیون‌ها، پشت وانت‌ها، کارگاه‌ها یا زمین‌های کشاورزی مناسب است. همچنین تخلیه مایعات از این مخازن معمولاً راحت‌تر انجام می‌شود. این مخزن قابل استفاده برای ذخیره آب، سوخت یا محلول‌های شیمیایی بسته به نوع کاربرد است.

مخزن گالوانیزه قیفی (مخروطی)

مخزن قیفی در بخش زیرین خود دارای ساختار شیب ‌دار و مخروطی‌شکل است. این مخزن تخلیه کامل مایعات را بسیار ساده و بدون نیاز به پمپ امکان‌ پذیر می‌کند. این طراحی باعث می‌شود که حتی ذرات ته ‌نشین ‌شده نیز به راحتی خارج شوند. مخازن گالوانیزه قیفی در صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی و کشاورزی کاربرد فراوان دارند. معمولاً آنها با پایه‌های بلند و دریچه‌های مخصوص طراحی می‌شوند. همچنین این مخزن برای ذخیره مواد نیمه ‌جامد نیز گزینه‌ای ایده ‌آل به ‌شمار می‌روند و در ظرفیت‌های متنوعی عرضه می‌شوند.

تفاوت مخزن گالوانیزه با مخازن پلی ‌اتیلن و فایبرگلاس

مخازن گالوانیزه، پلی ‌اتیلن و فایبرگلاس هر کدام از لحاظ جنس، مقاومت، طول عمر، هزینه و کاربردهای مختلف تفاوت‌هایی دارند. مخازن گالوانیزه بسیار مقاوم در برابر فشارهای هیدرواستاتیک بالا هستند و می‌توانند به راحتی فشارهای زیادی را تحمل کنند. به همین دلیل این نوع مخازن برای کاربردهایی که نیاز به تحمل فشار زیاد دارند، بسیار مناسب‌ هستند. مخزن پلی‌اتیلن معمولاً مقاومت متوسطی در برابر فشار دارند. مخزن فایبرگلاس و پلی اتیلن نسبت به مخزن گالوانیزه طول عمر بالایی دارند. همچنین آنها وزن سبکی دارند.

ژئوتکستایل‌ها مواد مصنوعی هستند که معمولاً از پلی ‌استر یا پلی‌ پروپیلن تولید می‌شوند. این مواد برای تقویت ساختار مخازن فلزی یا نصب مخازن در زیر زمین استفاده می‌شوند. ژئوتکستایل در شرایطی که مخازن در معرض فشارهای خارجی یا تغییرات دما و رطوبت هستند، به‌ عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کند. این پارچه از آسیب‌های فیزیکی، خوردگی و زنگ زدگی مخازن به خصوص مخزن گالوانیزه جلوگیری می‌کند.

ضخامت ورق گالوانیزه در تولید مخزن گالوانیزه چقدر است؟

ضخامت ورق گالوانیزه به کار رفته در مخازن گالوانیزه بسته به نوع کاربرد، ظرفیت مخزن و شرایط محیطی متغیر است. برای مخازن با ظرفیت کم ضخامت ورق معمولاً بین 1.5 تا 3 میلی‌متر است. این ضخامت برای مخازن کوچک‌تر که در محیط‌های تجاری، خانگی یا کشاورزی استفاده می‌شوند، کافی است. در صورتی که ابعاد مخزن افزایش یابد، ضخامت ورق نیز بیشتر می‌شود. با افزایش ابعاد مخزن، ضخامت ورق معمولاً در حدود 3 تا 5 میلی‌متر است. این ضخامت به ‌منظور مقاومت بیشتر در برابر فشار و بار داخلی مخزن طراحی می‌شود.

تحمل دمایی و فشاری مخزن گالوانیزه چقدر است؟

تحمل دمایی و فشاری مخزن گالوانیزه به عوامل مختلفی مانند نوع طراحی، ضخامت ورق گالوانیزه، نوع پوشش و کاربرد مورد نظر بستگی دارد. مخازن گالوانیزه معمولاً می‌توانند دماهای منفی 20 درجه سانتی‌گراد تا 80 درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند. مخزن گالوانیزه استاندارد می‌تواند فشار داخلی در حدود 0.5  تا 2 بار را تحمل کند. هر چه ضخامت ورق گالوانیزه بیشتر باشد، مخزن قادر به تحمل فشار و دمای بالاتر خواهد بود.